به دنبال اختلافات سیاسی به وجود آمده میان جمهوری اسلامی ایران و رژیم سعودی در طول ماههای گذشته و پافشاری مسوولان این کشور بر حل نشدن روابط به شکلی دوستانه، ایران بهطور رسمی پروازهای حج عمره و تمتع خود را به عربستان متوقف کرد؛ موضوعی که خود را در آمارهای شش ماهه نخست امسال بهطور کامل نشان میدهد.
با وجود پیگیریهای گسترده سازمان حج و زیارت برای از سرگیری سفرهای حج آن هم در شرایطی که امنیت و احترام کامل زائران ایرانی رعایت شود، عربستان سعودی از ارائهی هرگونه ضمانتی در این زمینه سرباز زد تا عملا شرایط برای آینده پروازهای حج در هالهای از ابهام قرار گیرد.
در کنار مسائل عقیدتی و سیاسی قطعا این توقف در عرصه اقتصادی نیز تاثیر خود را خواهد گذاشت و در این بین قطعا سعودیها بیشترین ضرر را متحمل خواهند شد و البته صنعت هواپیمایی ایران نیز باید برای خود جایگزینهای مطمئنی تعریف کند.
براساس آمارهایی که از شش ماه نخست امسال منتشر شده با توقف ۱۰۰ درصدی تمام نشست و برخاستها به مقصد یا از مبدأ عربستان صنعت هوایی ایران با کاهشی حدود ۲۰۰ هزار نفری در مسافران بینالمللی خود روبرو شده است.
آمارهای شش ماهه اول سال ۱۳۹۴ نشان میدهد در طول این مدت ایران ۱۲۱۶ پرواز از مبدأ یا به مقصد عربستان را مدیریت کرده که در این پروازها بیش از ۱۹۹ هزار نفر مسافر حضور داشته و بیش از ۳۶۵۰ هزار کیلو بار جابجا شده است.
در بین فرودگاههای ایران نیز فرودگاه امام خمینی (ره) نیز با انجام ۴۰۸ پرواز و جابجایی بیش از ۶۶ هزار مسافر بیشترین تردد را به سمت کشور سعودی داشته و پس از آن فرودگاه مشهد با ۱۴۹، اصفهان با ۸۲، شیراز با ۷۲، ساری با ۷۱ و تبریز با ۶۵ پرواز قرار داشتند.
در عرصه جابجایی بار نیز همین ترتیب رعایت شده و فرودگاه امام خمینی (ره) با جابجایی بیش از یک میلیون و ۱۰۰ هزار کیلو بار صدرنشین این حوزه بوده است.
با لغو پروازهای حج در سال جاری تمام این آمارها به عدد صفر رسیده است تا به این ترتیب فرودگاههای ایران برنامهریزیهای کلان خود را به سمت دیگر مقاصد خارجی برنامهریزی کنند. در این بین آمارها نشان از آن دارد که در سفر به شهرهای زیارتی نجف توانسته بالاترین درصد را به خود اختصاص دهد.
در شش ماه ابتدایی امسال بیش از ۹۴ درصد پروازها، بیش از ۹۵ درصد مسافران و بیش از ۹۴ درصد بار و پستهای پروازی به مقصد شهرهای زیارتی به سمت نجف حرکت کرده است و پس از آن دمشق درصد کوچکی از این آمارها را به خود اختصاص داده است.
اگر به این آمار افزایش قابل توجه تعداد پروازهای مستقیم ایران به کشورهای اروپایی و کشورهای شرق آسیا را نیز اضافه کنیم، مشخص میشود که صنعت هوایی ایران به خوبی توانسته جایگزینی مناسبی برای پروازهای کشور عربستان به وجود آورد و در این بین سعودیها هستند که بیشترین ضرر را متحمل شدهاند.
با وجود آنکه به نظر میرسد سیاستهای جاهلانه دولت سعودی در تلاش برای توقف حضور حاجیان ایرانی در مکه و مدینه تداوم نخواهد داشت و در آیندهای نزدیک میتوان بار دیگر به بازگشت با عزت زائران ایرانی فکر کرد، اما انعطافی که صنعت هوایی ایران نشان داده هرگونه تهدیدی در عرصه اقتصادی در رابطه با لغو پروازهای حج را بیاثر کرده است.