پیکره حکیم «غیاث الدین ابوالفتح عمر بن ابراهیم» مشهور به خیام نیشابوری دانشمند عصر سلجوقی که به عنوان هدیه استان گیلان در شهر آستراخان فدراسیون روسیه نصب شده است، پرده برداری می شود.
پیکره شاعر، ستاره شناس و حکیم ایرانی که همزمان با عید سعید فطر در میدان و پارک عمومی مقابل دانشگاه دولتی شهر آستراخان نزدیک تندیس مختومقلی فراغی شاعر شهیر ترکمنستانی نصب شد، براساس برنامه ریزی صورت گرفته قرار است 14 مرداد با حضور مقام های این استان روسیه و گیلان نصب شود.
براساس برنامه اعلام شده، سفر محمدعلی نجفی استاندار گیلان به آستراخان با هدف مذاکره با مقام های این استان برای توسعه روابط بین استانی و همچنین شرکت در مراسم پرده برداری پیکره اهدای خیام پیش بینی شده است.
نصب این پیکره در چارچوب توافق های دو جانبه به همت اتاق بازرگانی گیلان و با همکاری های سفارت ایران در فدراسیون روسیه و سرکنسولگری جمهوری اسلامی در آستراخان صورت گرفته است.
خیام که به دلیل رباعی ها بین مردم روسیه شهرت بسیاری دارد، در جامعه دانشگاهی و علمی این کشور هم با آثار علمی و نوشته های تخصصی شناخته شده است.
شهر بندری آستراخان در ساحل شمال غربی خزر به دلیل قرار داشتن در دهانه ورودی رودخانه ولگا به این دریا، یک شاهراه آبی و زمینی بشمار می آید که ایرانیان در این استان حضور فعال اقتصادی و همکاری های فرهنگی دارند.
در زمان حاضر این منطقه با فعالیت بیش از 200 شرکت ایرانی به کانون تمرکز اقدام های بازرگانی و اقتصادی ایرانیان در جنوب روسیه تبدیل شده است.
براساس آمارهای در دسترس که آخرین گزارش آن مربوط به سال 2012 است حدود 39 درصد مبادلات بازرگانی خارجی استان آستراخان روسیه با جمهوری اسلامی ایران انجام گرفته است.
خیام زاده سال 427 شمسی در نیشابور با نبوغ دانش اندوزی، بالاترین سطح دانش های زمانه را فراگرفت و در اوایل جوانی در فقه، فلسفه، نجوم، ادبیات و ریاضیات تبحر یافت.
افزون بر آفرینش رباعی ها و تقویم جلالی با دقیق ترین محاسبات، خیام برای نخستین بار در تاریخ ریاضی و جبر با دسته بندی معادله های درجه اول تا سوم و ارائه راه حل کلی در ترسیمات هندسی مبتنی بر مقاطع مخروطی بزرگترین خدمت را به این علم کرد که با وجود کاستی نبود عدد منفی در آن زمان، چهار قرن بعد رنه دکارت ریاضیدان فرانسوی این یافته ها را کامل تر کرد.
خیام که با القاب مختلفی از جمله حکیم و حجّت الحق، افزون بر نیشابور در شهرهای مختلف از جمله سمرقند، اصفهان و مرو سکونت گزید، سال 510 هجری درگذشت و در زادگاه خود به خاک سپرده شد. از این دانشمند آثار فراوانی در حوزه های مختلف که هم اکنون نیز کاربرد دارد مانند ریاضیات، جبر، موسیقی، فقه، فلسفه و منطق از جمله فلسفهٔ طبیعی (مادی)، منطق و متافیزیک، مثلث خیام-پاسکال، چهارضلعی خیام-ساکری برجای مانده است.